Turkije

Er was heel wat diplomatiek duw- en trekwerk voor nodig, maar EU-voorzitter Nederland heeft het toch voor elkaar gekregen: in oktober 2005 kunnen de onderhandelingen tussen Turkije en de EU beginnen. Grieks-Cyprus eiste dat het erkend zou worden door Turkije, terwijl de Turkse premier Erdogan dat nooit aan het Turkse volk had kunnen verkopen. Nederland polderde net zolang tot het een heel vage toezegging van Turkije kreeg losgepeuterd waar de Cyprioten voorlopig vrede mee konden hebben.

Als Turkije bij de EU komt, is dat op z’n vroegst in 2014. De vraag is of we dat willen, en het antwoord is moeilijk: er is een Turkije dat modern en liberaal is, maar er is ook een Turkije waar mensen wonen met heel primitieve opvattingen. Een vergelijking met onze zwartekousenkolonies gaat nauwelijks op: we hebben het met Turkije toevallig wel over een land dat allang niet meer seculier zou zijn als het leger zich niet af en toe heel nadrukkelijk met de politiek zou bemoeien.

Aan de andere kant: in tien jaar tijd kan er veel veranderen. De rol van het leger kan ingeperkt worden, en als de EU van Turkije eist dat het aan bepaalde basisvoorwaarden moet voldoen –denk aan mensenrechten en vrijheid van religie– is lidmaatschap misschien juist een manier om te voorkomen dat het land radicaliseert. En wat betreft de grenzen: of het nu Polen of Turken zijn die onze banen inpikken, dat maakt bar weinig uit.

De politieke voordelen zijn enorm: de EU kan de moslimwereld laten zien dat islamitische landen niet per se worden uitgesloten, en Turkije kan aantonen dat islam en democratie prima samen kunnen gaan. Europa zou kunnen slagen waar Amerika faalt, door de Arabische wereld aan z’n haren de moderne tijd in te slepen.

Er zijn nog heel wat obstakels te nemen, maar het is goed dat het begin er ligt. Wie weet is er gisteren wel geschiedenis geschreven.