We worden steeds dommer

We worden steeds dommer. Leerlingen hebben geen discipline meer en stoppen met school voordat ze een diploma halen. Zo’n 70.000 scholieren gaan jaarlijks van school zonder opleiding van betekenis. In de grote steden is de uitval op sommige vmbo-scholen vijftig procent. Zonder diploma kom je tegenwoordig niet ver. Zelfs het nieuwe callcenter van de Belastingdienst heeft uitsluitend hbo’ers en universitair geschoolden. Juist, al die mensen die nu door gebrek aan werkervaring geen passende plek op de arbeidsmarkt vinden. Intussen nemen ze de plaats in van lageropgeleiden. Net als die buitenlanders, Polen en andere Oost-Europeanen, die met hun arbeidsethos de Nederlandse markt verpesten. Legaal en illegaal pikken ze ‘onze’ banen in, vindt Syp Wynia in Elsevier.

Als land worden we dus steeds dommer met al die vroegtijdige schoolverlaters, buitenlanders en minder afgestudeerden die vervolgens onder hun niveau werken. We worden niet alleen dommer, ook luier. Want alle vermaningen van het kabinet ten spijt, stoppen de meeste mensen toch liever vóór hun 65ste. Verder zijn hoogopgeleiden zijn vaker vrouw dan man en vrouwen werken nu eenmaal minder. Niet per se omdat ze het niet willen, maar omdat de overheid geweldige constructies verzint voor de kinderopvang.

Het klopt dat de vraag naar hoger opgeleiden toeneemt. Laagwaardige werk verdwijnt in rap tempo naar het buitenland. De industrie die in Nederland blijft investeert fors in innovatieve producten en processen en automatisering. Een metaalbewerker van nu stuurt CNC-machines aan; die denkt niet alleen met zijn handen. Werk in sociale werkplaatsen wordt vervangen door machines.

Goed voor de Nederlandse machinebouwers (een sector die onze export omhoog stuwt), maar funest voor een grote groep minder valide mensen. Waar blijven al deze lageropgeleide mensen straks? Niet iedereen is geschikt om demente bejaarden te verzorgen.
Het wringt dus op de Nederlandse arbeidsmarkt: teveel lageropgeleiden terwijl er meer hoger opgeleiden nodig zijn die bovendien meer én langer moeten werken om de Nederlandse arbeidsproductiviteit op peil te houden. Dan toch maar liever verder automatiseren. Zo groeit weliswaar het aantal werklozen maar is dat erg? Als er meer vrije tijd komt, dan gaan mensen veel meer nevenactiviteiten ontwikkelen. Denk aan de vele sportclubs waar men­sen zich uitsloven voor een bloemetje. Vrijwilligerswerk is het reinste communisme, want mensen werken voor de lol. Karl Marx kon er alleen maar van dromen.

Brandy van Gerven