Olifant

Elephant van Gus van Sant is een film over een schietpartij op een high-school. De school wordt niet met naam genoemd, maar Elephant gaat natuurlijk over de schietpartij op Columbine High.

Een oosterse parabel zegt dat vier blinden die bij een olifant gezet worden en eraan mogen voelen, nooit tot een conclusie kunnen komen over de aard van het beest. Elephant borduurt voort op die parabel. Het resultaat is een film die vooral geen uitspraken doet over de motieven, of überhaupt het karakter, van de daders.

Het woord parabel alleen al klinkt als iets ontzettend intelligents, maar dit specifieke voorbeeld is kul: als vier blinden die een half uur aan olifant mogen voelen naderhand geen enkele conclusie kunnen trekken, hebben ze niet alleen een visuele handicap. Ze kunnen in een heleboel zinnige uitspraken doen over hetgeen ze bevoeld hebben, of ze nu vaststellen dat het een olifant is of niet. Om dezelfde reden is het onnodig en jammer dat de film Elephant zich zo ontzettend op de vlakte houdt.

Misschien ga ik met de verkeerde mensen om, maar ik kan niet zeggen dat de schutters van Columbine High me volkomen buitenaards voorkomen. Het lijken me pubers die aan uzi’s konden komen voordat ze hun teenage angst waren ontgroeid. Niet meer dan dat, en zeker niet iets dat om oosterse parabels vraagt.

Het NRC meldde gisteren dat nieuw onderzoek aantoont dat gewelddadige computerspelletjes afstompen. Mensen die zich vaak bezighouden met dergelijke games, zouden minder gevoelig worden voor geweld.

Wie weet is het waar, maar ik vraag me af of afstomping altijd slecht is. Zouden de schutters van Columbine wel tot hun daad zijn overgegaan als ze geweld maar zozo hadden gevonden? Was het bloedbad niet een ultieme daad tegen de oppervlakkigheid en domheid die een gezonde, door zichzelf geobsedeerde puber overal om zich heen ziet? En hoe ultiem is zo’n daad eigenlijk nog als je zo vaak games speelt dat geweld gewoontjes is?

Misschien is afstomping voor sommige mensen wel het enige alternatief voor verheerlijking. Hoeveel zelfmoordterroristen zouden in hun jeugd eigenlijk Doom hebben gespeeld?