Biosphere III

Van huis uit ben ik ecoloog. De ecologie is altijd beschouwd als een treurig onderknuppeltje van de wetenschap, vooral gebezigd door wereldvreemde geitenwollensokken die graag met hun botaniseertrommel door het veen baggeren. Tijdens de aandacht voor milieuproblematiek in de jaren ’80 werd dat tijdelijk ietsje minder, maar het punt blijft dat de ecologie inderdaad vooral gebezigd wordt door wereldvreemde etc; één van de redenen waarom ik er niet in verder ben gegaan.

Wat het milieu betreft zijn ecologen natuurlijk verdoemd, omdat zij eigenlijk de enige zijn die oprecht enthousiasme op kunnen brengen voor de harige moerasaardbei in hun veen. Soorten sterven uit, de ruimte voor natuur wordt steeds minder en het moois en zeldzaams dat de uitbreidingsdrang van de mens overleeft sneuvelt over een paar decennia alsnog ten gevolge van het broeikaseffect. De ecologen zullen het van dichtbij aanschouwen, wetende dat niemand naar hun waarschuwingen wilde luisteren. Een droevig vak, kortom.

Eind jaren negentig was de ecologie echter bezig met de allervetste wetenschappelijke experiment ooit: Biosphere II. Een groep ‘bionauten’ werd opgesloten in een soort luchtdichte Burgers’ bush in de hoop daar een tijd lang deel uit te kunnen maken van een draaiend en zelfvoorzienend ecosysteem. Idealiter had het onderzoek de eerste inzichten moeten opleveren voor futuristische samenlevingsvormen en heel misschien zelfs biosferen op de maan of Mars.
Het liep allemaal anders: het versgestorte beton waar de dome op was gebouwd zoog koolstofdioxide op uit de lucht in de kas, waardoor de plantjes niet snel genoeg groeiden en uiteindelijk de mensen zwaar vermagerd uit de kassen gehaald werden. De hallen staan er nog steeds en zijn open voor rondleidingen. Begin dit jaar werd bekend dat er een koper voor gezocht gaat worden. Wederom: de droevige, verliezende ecologie.

Maar toch: ooit in de verre toekomst zal de mensheid geen keuze hebben dan zich te verspreiden naar andere planeten, al was het maar omdat we op deze planeet te weinig naar ecologen geluisterd hebben. En als het zover is, dan hebben we kennis uit biosphere II-achtige projecten hard nodig. De huidige manier van wetenschap bedrijven kennende, gaat de wereld pas dat soort onderzoek doen als de mogelijkheden voor transport ontwikkeld zijn en de Aarde serieus onleefbaar dreigt te worden. Als er gerechtigheid bestaat, vraagt een ecoloog dan een uurloon waar een profvoetballer bleek van wordt.