Ghostbusters

Vroeger, in de goeie ouwe tijd, keek ik nog wel eens televisie. Mijn favoriete serie was The x-files, dat for all I know nog best zou kunnen bestaan.Voor degenen die jonger zijn dan ik of al eerder de kijkbuis de wacht aanzegden: de serie ging over een tweetal FBI-agenten die waren belast met bovennatuurlijke zaken.Heel politiek correct was de vrouw van het tweetal de rationele wetenschapper die niets geloofde, terwijl de man een grote poster met 'I want to believe' aan zijn muur had hangen.Wat minder politiek correct was het dat de man altijd gelijk had: er was altijd sprake van iets onverklaarbaars, mysterieus, etc.

Net als Fox Mulder heb ik, ondanks een gedegen wetenschappelijke opleiding, altijd een fascinatie gehad voor het bovennatuurlijke. Spontane menselijke ontbranding, graancirkels,klopgeesten, een overgebleven dinosaurus in een groot meer: de wereld zou zoveel mooier zijn mèt al dit moois dan zonder. Binnen de hoogopgeleide bètakringen waarin ik mij begeefis het not-done om in zulke zaken te geloven. Ik doe dat ook niet, hoe graag ik dat ook zou willen.

De kringen die wèl in zulke zaken geloven en er 'onderzoek' naar doen, hebben namelijk nog veel meer last van het Fox Mulder-syndroom. Ze willen te graag.Een wetenschapper die iets wil bewijzen, doet dat door uit alle mogelijke macht te proberen te bewijzen dat het niet zo is. Pas als dat niet is gelukt wordt er eens voorzichtig een balletje opgegooid over de mogelijkheid dat niet uit te sluiten valt dat etc. Zo hoort het ook.

Het kleine groepje mensen dat zich bezighoudt met paranormaal onderzoek pakt het niet zo aan; net zoals creationisten op tranentrekkende wijze tevoorschijn komen met muurschilderingen van Azteken als een bewijs dat mensen en dinosaurussen samen leefden, ontbreekt het vaak aan een gedegen wetenschappelijke aanpak. Juist omdat echte wetenschappers zich niet bezighouden met graancircels, wordt het grote publiek gevoerd met mensen die erop wijzen dat deze en gene compositie van platgevouwen graanstengels toch wel verdomde moeilijk in elkaar zit.

Mijn voorstel: vanwege de grote belangstelling voor 'bovennatuurlijke fenomenen' bij het grote publiek, dient de overheid te voorzien in een budget voor 'ghostbusters'. Een gedegenwetenschappelijk team van mensen die verhalen over paranormale genezingen, klopgeesten, spontane menselijke ontbrandingen etc te lijf gaan met alles dat de wetenschap maar in de schaal kan gooien. Een soort stichting Skepsis, maar dan met geld, tijd, apparatuur en, als het puntje bij het paaltje komt, het vermogen om eerlijk toe te geven dat de wetenschap geen uitsluitselgeeft in sommige gevallen. En een mooiere website, nu ik erover nadenk.

Door zich af te keren van fenomeengevallen, maakt de wetenschap het de kneusjes alleen maar makkelijker: zij krijgen geen tegenwicht, en kunnen roepen dat de elitaire wetenschap een complot heeft om dit soort zaken dood te zwijgen. Ik zal het nu alvast verklappen: mijn ghostbusters zullen vrijwel zeker niets vinden. Daar gaat het echter niet om. 'Paranormale zaken' zullen eindelijk de wetenschappelijke aandacht krijgen die ze in de ogen van het publiek verdienen. De populariteit van dit soort onderzoek zal een mooie gelegenheid zijn om het grote publiek meer te vertellenover wetenschappelijke onderzoeksmethoden, de scalpel van Ockham, falsificatie als onderzoeksmethode en zo meer. En als de sceptici, die soms net zulke zware oogkleppen ophebben als de allesgelovers, eens in het wetenschappelijke stof moeten bijten, zal dat de wereld ook al een beetje mooier maken, dinosaurus of niet.