Monsters

Op 12 februari 1993 werd Jamie Bulger, een tweejarige Engelse peuter, ontvoerd, gemarteld en vermoord door twee jongens van tien jaar oud. Robert Thompson en Jon Venables namen het jochie mee naar een treinstation, af en toe pauzerend om hem te martelen. Ze schopten en sloegen hem, wreven verf in z’n ogen, stopten batterijen in z’n anus en lieten hem uiteindelijk dood achter op de rails.

Ze waren tien jaar oud!

Soms worden onze ideeën over straf en verantwoordelijkheid danig aan het wankelen gebracht. Konden Thompson en Venables verantwoordelijk gehouden worden voor hun daden? Als de twee jongens voorbijrijdende auto’s met sneeuwballen hadden bekogeld, zou het antwoord op die vraag precies hetzelfde zijn geweest, om de simpele reden dat verantwoordelijkheid niets te maken heeft met de ernst van een misdrijf.

Ik moest er gisteren aan denken nadat ik The Woodsman had gezien, en me afvroeg of mijn opvattingen over verantwoordelijkheid, schuld en boete ooit eerder zó op de proef waren gesteld. Ik kon alleen aan Jamie Bulger denken.

De hoofdpersoon in The Woodsman is Walter, een veroordeelde pedofiel, die na twaalf jaar in de gevangenis op proef weer in de echte wereld mag wonen en werken. Regisseuse Nicole Kassell maakt het de kijker niet gemakkelijk: Walter wekt sympathie. Als hij in z’n eentje uit het raam zit te kijken (dat, oh ironie, uitkijkt over het plein van een basisschool) als hij aan z’n psychiater vraagt hoe lang het nog gaat duren voor hij normaal is, als hij wordt gekleineerd door de rechercheur die langs komt om hem te controleren.

Kunnen we van Marc Dutroux nog vrij eenvoudig een monster maken, bij Walter lukt dat niet. Hij is geen egoïstische psychopaat, maar iemand die moet leren leven met een enorme last. Hij wordt niet neergezet als een willoos slachtoffer van de omstandigheden (dat is niet de bedoeling van de film) maar evenmin krijgt de kijker een excuus om hem te beschouwen als een monster, als iets onmenselijks.

Monsters bestaan niet, we maken ze zelf, en het is goed om daar af en toe aan herinnerd te worden. Ga The Woodsman kijken.