Gletsjers

Een bekentenis: ik kijk naar het Jeugdjournaal. En zie daar dat kinderen bang gemaakt worden met het broeikaseffect. De aarde warmt op, gletsjers smelten, meer water in de zee, meer regen, meer orkanen. Een dag later had ook het NOS Journaal een item over smeltende gletsjers. Een groep jonge Franse wetenschappers bezocht een gletsjer (sorry, ik kreeg niet mee welke), constateerde dat het ijs zich terugtrok en dat er iets moet gebeuren. Zij zouden de Franse regering aansporen, nationale milieuorganisaties moesten dat bij andere regeringen doen. Argument van één van hen: dit landschap is veel te mooi om verloren te laten gaan. Alsof de natuur er is om ons een plezier te doen!

Ook deze week een tegengeluid in Vrij Nederland. Vrij Nederland nota bene, het toch vrij linkse (lees: milieubewuste) opinieblad. Barbara van Erp toog in het kielzog van de Utrechtse professor Hans Oerlemans naar Zwitserland om een paar vraagtekens te zetten bij de global warming-hysterie. Oerlemans beheert sinds tien jaar een weerstation op de Morteratsch-gletscher. De ijstong is in die periode driehonderd meter korter geworden. Toch maakt de professor zich geen zorgen over klimaatverandering. Volgens hem, in 2001 winnaar van de Spinozaprijs, wordt er veel onzin over het klimaat uitgekraamd.

Beelden van smeltende gletsjers in rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zeggen hem niets. Momentopnamen, een koude en een warme winter die toevallig tien jaar uit elkaar liggen. Daaruit mag je niet concluderen dat de temperatuur stijgt. In een recent EU-rapport werd gewaarschuwd voor drastische gevolgen van klimaatverandering. Oerlemans: “De basis klopt meestal wel, maar de spectaculaire berekeningen die er vervolgens op los worden gelaten, zijn nauwelijks te verantwoorden.” Het Milieu- en Natuurplanbureau spreekt zelfs over groeiende aantallen huismijt. Hoe kun je zoiets nog serieus nemen!

Oerlemans zegt niet dat er niets aan de hand is. Hij probeert wél de wetenschappelijke onderbouwing helder te krijgen. En daarvoor moet je langdurig meten. Feit is dat alle gletsjers op aarde zich terugtrekken, een paar in Noorwegen en Nieuw-Zeeland uitgezonderd. Maar of dat te maken heeft met klimaatverandering door invloed van de mens? Dat is nog volstrekt onduidelijk. De ijstongen waren in de tijd van de Romeinen even lang als nu. Daarna kwam de kleine ijstijd en groeiden gletsjers weer. De opwarming van de laatste 150 jaar is voor een deel natuurlijk, veranderde zonneactiviteit en vulkanen. Voor een deel komt het door CO2-uitstoot. Maar de invloed van de verschillende factoren is, nogmaals, niet goed duidelijk.

De hele discussie over het klimaat is – net als vele wetenschappelijke onderwerpen overigens – politiek geworden. Word daar als leek nog maar eens wijs uit. Hoe moet ik nu mijn standpunt ten aanzien van klimaatverandering bepalen?