08 oktober 2006

Voor de klas (2)


Vorige week had ik het over het dreigende lerarentekort, en de verschillende oorzaken daarvan. Juist vanwege dat laatste gaat het hier om een probleem dat niet makkelijk op te lossen is.

Maar stel het je eens voor: een school met kleine klassen in een mooi gebouw. Veel ondersteunend personeel, goede apparatuur, leerzame excursies en topdocenten. Topdocenten die zich geen zorgen hoeven maken om het gezeik uit Zoetermeer, die genoeg verdienen om in een Audi te kunnen rijden en die weliswaar hard moeten werken, maar ook het beste uit hun vak kunnen halen.

Zo'n school zou kunnen bestaan. In Engeland en Amerika heb je er zelfs best veel: privé-scholen. Het kost een paar centen, maar dan heb je ook wat. Tegenstanders roepen dat een systeem met zulke scholen ervoor zorgt dat alleen de rijken een goede opleiding krijgen, maar in Nederland zou dat al een duidelijke verbetering zijn.

Zulke scholen bieden docenten om zich te ontwikkelen: wie het een paar jaar goed heeft gedaan op een openbare school, kan doorstromen naar een privé-school. Wie het daar een paar jaar leuk doet, kan workshops gaan geven aan beginnende docenten, of meeschrijven aan onderwijsmateriaal. Omdat zo'n positie aantrekkelijk is, zullen de docenten op gewone scholen beter hun best doen: zo komen ze in aanmerking voor een beter baantje.

Voor de overheid liggen twee prachtige taken weggelegd: allereerst het accrediteren van zulke opleidingen, om de competitie fel te houden. Daarnaast moeten veelbelovende leerlingen uit armere gezinnen een beurs of voordelige lening kunnen afsluiten om naar zo'n school te kunnen. Daardoor komen er meer leerlingen die naar een superschool kunnen, en is er dus ook meer markt voor superscholen. Ik kan ze me zo voorstellen.

13 Reacties:

Anonymous Anoniem zei...

Eh.. juist...Dure prive scholen, en dan komt alles toch nog goed.

Heel utopisch hoor, maar ik geloof er geen bal van.

Zoals de rhetorische tegenstanders in jouw verhaal al opmerken: Inderdaad zullen onder zo'n systeem alleen de rijkenluiskindjes een goede opleiding krijgen.

En daar blijft het niet bij, want zodra zo'n systeem van financiele gelaagheid van onderwijskwaliteit ontstaat kunnen de vervolgopleidingen daarop inspelen. Geen dure basischool gehad? Dan kom je er bij ons niet in. Geen middelbare school van topkwaliteit genoten? Nou, vergeet die universiteit dan maar.

En doorstroom tussen de scholen? Het is een dik vet wespennest in het onderwijs (het lijkt wel een gewoon bedrijf). Ons kent ons, enzo.

En mensen die op onderwijskwaliteit beoordeeld en beloond worden? Mhoehahaaa... Grapjas!

9 oktober 2006 om 07:35  
Blogger Bart Braun zei...

Dat laatste is dus precies waar het nu heel erg aan ontbreekt in het onderwijs, en wat mijn voorstel erin brengt. Een iets beter argument dan 'mhoehahaa' lijkt mij op zijn plaats.

Het systeem met beurzen en leningen voorkomt dat alleen rijkeluiskindjes een dure opleiding kunnen krijgen. En zelfs als dat toch zo zou zijn, maken we daarmee een grote sprong voorwaarts: nu krijgen ook rijkeluiskindjes een slechte opleiding. Het zou wel héél erg Sjekkiesrokende Paupers zijn om dat een betere situatie te vinden.

9 oktober 2006 om 09:34  
Anonymous Anoniem zei...

toch is moeeehwaaa een zinnige reactie. Het is ook al wat al te VVD'erig om te denken dat alles goedkomt als het privee is.

Nee, dan moet je toch maar iets maar vasthouden aan je D66 principes.

9 oktober 2006 om 09:58  
Anonymous Anoniem zei...

Het levert voordelen op voor de docenten, zeker weten. Hoger salaris, kleinere klassen, betere scholen, maar.... het heeft gevolgen.

Het veroorzaakt een discrepantie tussen jonge leerlingen die op zich even intelligent zijn, maar nu eenmaal uit verschillende milieus komen. Niet eens direct een verschil in inkomen, dat komt er nog bij. Zelfs als je intelligent genoeg bent om voor een lening of beurs in aanmerking te komen, zal je harder moeten werken om dat geld ook weer terug te betalen.

Nee, met het instellen van privee-scholen voorzie ik een creatie van een soort bovenklasse en ik denk dat dat is waar Marieke ook bang voor is.

Als kind kies je namelijk een opleiding mede op basis van waar je vriendjes en vriendinnetjes heen gaan en wat je ouders, broertjes en zusjes je aanbevelen. Zeker op brugklasleeftijd. De stap om dan als kind uit een armer gezin naar een rijkeluis-school te gaan is groot. Dat moet je niet onderschatten. Zodra er eenmaal een generatie heeft geprofiteerd van zogenaamde prive-scholen gaat de volgende generatie uit dat gezin automatisch naar die prive-school ivm het ontstaan van een zogenaams old-boys-network. Baantjes en plekken aan universiteiten en scholen worden elkaar daarin toegeschoven. Als je eenmaal in het systeempje zit, zit je gebakken. Als kind krijg je beter onderwijs en meer kansen. Je eigen basis-intelligentie bepaald maar voor een deel hoe goed je het doet op school. Kwaliteit van het onderwijs en meer persoonlijke aandacht spelen een grote rol in de ontwikkeling van een leerling.

Kortom; met het instellen van een dergelijke diversificatie in het onderwijs creëer je een ongelijke situatie. Een situatie waarin het opleidingsniveau waar je recht op hebt nog maar voor een klein deel te maken heeft met hoe slim je daadwerkelijk bent.

Het systeem van leningen en beurzen als oplossing vind ik op z`n zachtst gezegd naïef. Het is een lapmiddel om de mensjes zoet te houden. Een manier voor die weldoorvoede rijken om te kunnen zeggen: "De kansen liggen er wel, je moet er gewoon harder voor werken..." terwijl ze donders goed weten dat het met hard werken nauwelijks meer iets te maken heeft en de sociale randvoorwaarden van een schoolkeuze volledig uit het oog verliezen.

Bovendien zou zo`n systeem van beurzen en leningen alleen kunnen werken als er geld voor is. Was dat nou niet juist het probleem? Duurdere scholen omdat ze prive zijn, veroorzaakt dan dat er hoogstwaarschijnlijk een groter bedrag moet worden uitgegeven aa beurzen en leningen om het principe van gelijke kansen voor iedereen in stand te kunnen houden. Dat geld kan veel beter geïnvesteerd worden in het verbeteren van het onderwijs voor iedereen.

Gelijke kansen bieden is erg belangrijk. Laten we dat vooral niet uit het oog verliezen in deze discussie.

Kortom: prive-scholen klinken als een aanlokkelijke oplossing, maar het is een oplossing op korte termijn en dan voornamelijk voor de positie van docent. Op de lange termijn kost het Nederland de mogelijkheid gelijke kansen te bieden aan al haar inwoners. Dat is het in mijn ogen niet waard.

9 oktober 2006 om 10:29  
Anonymous Anoniem zei...

Hulde, Chris! Helemaal mee eens!

En leningen? Die moeten toch ooit worden terugbetaald en juist mensen met een lager inkomen weten dat je eigenlijk elk kwartje nodig hebt om te kunnen eten of, doe eens iets wilds, nieuwe schoenen te kopen als je oude zijn versleten. Een schuld aangaan doe je gewoon niet graag want met een lager inkomen kan je die speelruimte niet veroorloven.

9 oktober 2006 om 10:54  
Anonymous Anoniem zei...

dus alleen intelligente mensen hebben recht op goed onderwijs?

9 oktober 2006 om 11:57  
Blogger Bart Braun zei...

@jeorne: Dat heb ik niet gezegd - de strekking van mijn betoog is juist dat iedereen beter wordt van een klein aantal superscholen, niet alleen de rijksten of de slimsten. In de Canadese staat Alberta is dat bijvoorbeeld aantoonbaar gelukt, en sturen veel rijkeren hun kinderen nog steeds naar een openbare school, omdat het onderwijs daar ook goed is.

@Marieke: dat is gewoon niet waar. Om te beginnen resulteert een goede opleiding in een goede baan, en kun je daarmee de lening terugbetalen, vergelijkbaar met de regelingen van het IBG.

Ten tweede gaat iedereen in Nederland, de armste mensen juist voorop, schulden aan. We lenen ons suf voor plasmaschermen, dikke auto's en vakanties. Investeren in het onderwijs van je kinderen tegen een voordelige regeling is sowieso verstandig, maar zeker als je kijkt naar waar verder geld voor wordt geleend ronduit prijzenswaardig.

9 oktober 2006 om 12:53  
Anonymous Anoniem zei...

Anders heb ik nog wel een idee:

Als we nou de spoorwegen asfalteren, dan hebben we prachtige snelwegen recht naar het centrum van elke stad. Ja toch, nee dan?

Maar ja, niemand vraagt mij iets.

(Jahaaa, iedereen heeft er kaas van gegeten, etc. etc.)


Zeg, kan iemand me helpen met al deze zinloze proefballonnetjes uit de lucht knallen, want ik word er zo moe van.

9 oktober 2006 om 13:02  
Anonymous Anoniem zei...

Een goede opleiding resulteert in een goede baan, waarmee je je lening kunt terugbetalen...? Mmmm, niet echt. Moet je niet afstuderen in aan het begin van een absoluut banen-dieptepunt.

Vijf jaar na bijna cum laude afgestudeerd te zijn heb ik nog steeds geen vaste baan kunnen vinden en vele van mijn mede alumni ook niet. Zij die een goed betalende baan hebben, hebben daar doorgaan hun diploma niet voor nodig gehad.

Na twee jaar tafels bedienen met m'n dure diploma op zak en jongleren van het ene tijdelijke baantje naar het andere ben ik tenslotte het land ontvlucht.

Hier in Australie liggen mijn kansen een stuk beter, als ik de twee jaar overbrugd heb waarin ik niet MAG werken omdat ik nog geen inwoner ben.

Intussen bouwt mijn studieschuld zich op en leef ik nog steeds op een minimaal inkomen.

Goed, ik vermaak me prima. Ik heb niet veel geld nodig om blij te zijn, maar het is toch niet precies wat ik me bij dertig had voorgesteld.

9 oktober 2006 om 16:49  
Blogger Bart Braun zei...

...maar nu je zo van inkomen verstoken bent, hoef je ook lang niet de volle mep terug te betalen aan de IBG. Dat zou bij mijn leningensysteem toch niet anders zijn?

10 oktober 2006 om 12:38  
Anonymous Anoniem zei...

@bart: euh, ja dat klopt. Maar tot het sprookje zich helemaal heeft voltrokken heb je ueberscholen waar rijke en slimme mensen terechtkunnen, en slechte sukscholen voor de rest.
Nu zijn de goede docenten tenminste door hun crapcollega's heengehusselt, en heeft iedereen een gelijke kans op een deel redelijk onderwijs.

10 oktober 2006 om 20:13  
Anonymous Anoniem zei...

Helaas.. ik moet wel degelijk de volle mep terugbetalen.

Omdat ik er steeds in slaagde om kortdurende baantjes te vinden was ik als kip niet kaal genoeg en wordt alles geplukt wat ze te pakken kunnen krijgen.

De gedachte dat je schuld kan worden opgeschort tot de vette jaren aanbreken klopt niet, want voor de IBG is een mager minimumloontje (zelfs een uitkering) al genoeg om de komende tien jaar elke maand tussen de 65 en 80 euro van je te komen eisen.

Waar is de tijd gebleven dat je als student kon leven van je stufi zodat je er niet naast HOEFT te werken? Is studietijd niet bedoeld om te studeren? Ach ach... ik wordt oud...

11 oktober 2006 om 07:53  
Anonymous Anoniem zei...

@ Bart Braun: Ik had graag geweten wat je je PRECIES voorstelt bij je systeem van beurzen en leningen, want nu gebruik je het als een allesondervangend argument dat je naar believen kan aanpassen aan wat wij zeggen.

Daarbij haal ik heel ego-centrisch even m`n eigen woorden aan van eerder, waar ik van jou nog geen reactie op gehad heb.

"Bovendien zou zo`n systeem van beurzen en leningen alleen kunnen werken als er geld voor is. Was dat nou niet juist het probleem? Duurdere scholen omdat ze prive zijn, veroorzaakt dan dat er hoogstwaarschijnlijk een groter bedrag moet worden uitgegeven aa beurzen en leningen om het principe van gelijke kansen voor iedereen in stand te kunnen houden. Dat geld kan veel beter geïnvesteerd worden in het verbeteren van het onderwijs voor iedereen."

11 oktober 2006 om 11:05  

Een reactie posten

<< Home