01 november 2006

De pers van de staat

Geen beroepsgroep kan zo goed voor zichzelf zorgen als die van de journalisten: ze maken, analyseren en becommentariëren het nieuws helemaal zelf.

Kwaliteitsjournalisten hebben het helemaal makkelijk, want aangezien iedere journalist hoopt vroeg of laat een kwaliteitsjournalist te worden, betwist niemand het belang van kwaliteitsjournalistiek.

Wat het precies is, kwaliteitsjournalistiek, dat weet eigenlijk niemand, maar vast staat dat het van papier is. En niet gratis, natuurlijk, want kwaliteit kost nu eenmaal geld. Bovendien zou je als beroepspersmuskiet wel gek zijn om mensen die hetzelfde werk doen als jij, maar dan voor niks, niet bij elke gelegenheid die zich voordoet te betichten van kwalitatieve minderwaardigheid.

En gaat het slecht met de kwaliteitsjournalistiek, dan is er niet zomaar sprake van vette pech. Dat geldt misschien voor de bakkers als er minder brood wordt gekocht, of voor de slagers als de vleesconsumptie afneemt. Maar als het aantal krantenlezers afneemt, dan staan de barbaren voor de poort. Conjunctuurschommelingen, toenemende internetpenetratie, mentaliteitsverandering, aan dat soort banale relativeringen doet het kwaliteitsjournaille niet. Als de kwaliteitsjournalistiek onder de druk staat, dan is het slecht. Lees de krant maar als je het niet gelooft.

En dus, vindt een Kamermeerderheid van CDA en PvdA, hoeven kwaliteitsjournalisten hun eigen broek niet op te houden. Dat doet de Staat wel voor ze.

Kan dat, zonder de journalistieke integriteit in gevaar te brengen? Ja, het is mogelijk, getuige de BBC. Maar moet je het willen, als serieuze kwaliteitsjournalist? Nee, natuurlijk niet. Een krantenredactie die staatssteun ontvangt, zal allicht beweren dat de vrije nieuwsgaring niet in het geding is. Maar de verdenking van partijdigheid is terecht en onvermijdelijk.

En is het nodig om de kwaliteitsjournalistiek te subsidiëren? Nog eens nee. Er zal altijd een markt zijn voor goede, diepgravende berichtgeving. Maar vroeger was je ook aangewezen op een hele krant als je even het laatste nieuws wilde meepikken, en die tijd is voorbij. Dat dat de kwaliteitskranten pijn doet is geen probleem, maar een schoolvoorbeeld van gezonde marktwerking. Een pers die op welke manier dan ook afhankelijk is van de Staat, daarentegen, is een schoolvoorbeeld van iets veel minder gezonds.

9 Reacties:

Blogger Bart Braun zei...

NOS journaal ook maar opheffen, dan?

Zelf schrijf ik voor een krantje dat geacht wordt om de mensen die voor dat krantje te schrijven kritisch te verslaan. Het verwijt dat we Leiden teveel naar de mond praten heb ik het afgelopen jaar niet gehoord. Wèl dat we een stel bloeddorstige persmuskieten zijn die alles kapot willen maken.

Dat klopt natuurlijk ook.

1 november 2006 om 15:04  
Blogger Iknik zei...

Geen beter voorbeeld van journalistieke belangenverstrengeling dan de manier waarop de NOS verslag doet van gebeurtenissen waarbij Hare Majesteit de Koningin en/of haar familie betrokken zijn. Bovendien slaagt RTL4 erin om zonder overheidssubsidie een bulletin te maken dat niet slechter is dan het NOS Journaal.

Dus ja, nu je het zegt, het NOS Journaal opheffen is helemaal geen gek idee.

1 november 2006 om 16:06  
Blogger Bart Braun zei...

Help me out here. Hoe doet de NOS precies verslag over de boven ons gestelden? Voor zover mij bijstaat lief, braaf en keurig aan de leiband van de RVD. Precies zoals RTL Nieuws, trouwens. Dat komt niet omdat de RVD mag dicteren welke insteek de NOS voor haar repo's kiest, maar omdat heel Nederland zijn berichtgeving over het koningshuis graag zo ziet.

1 november 2006 om 16:23  
Blogger Iknik zei...

Behalve dan, natuurlijk, dat de NOS bij voorkeur vierentwintig uur lang integraal uitzendt als er weer eens een geboorte of begrafenis is. Maar je hebt een punt: Oranjeklandizie is, hoe graag ik het ook anders zou zien, wijdverbreid. Maar het blijft, gegeven bijvoorbeeld het RTL4 Nieuws, onnodig om het NOS Journaal te subsidiëren.

En zoals in m'n column al staat: het is wel mogelijk dat een door de staat gesubsidieerde pers toch onafhankelijke journalistiek bedrijft, maar a) het risico dat de berichtgeving wél beïnvloed wordt door de subsidiegever is aanwezig, en b) het is nergens voor nodig om een branche te subsidiëren die zonder overheidsgeld levensvatbaar genoeg is. Dus waarom zou je het dan doen?

1 november 2006 om 16:33  
Anonymous Anoniem zei...

Ik heb eigenlijk liever dat een krant of journaal afhankelijk is van een overheid die zegt dat ze zo objectief mogelijk moeten zijn, dan van adverteerders die daar heel anders over denken.
De kans op belangenverstrengeling tussen RTL Nieuws en Unilever bestaat ook, per slot van rekening.

1 november 2006 om 16:49  
Blogger Iknik zei...

Jahaa, maar als er ook maar de minste verdenking is dat RTL Nieuws zich laat beïnvloeden door Unilever, springen de concurrenten daar meteen bovenop. Daar is echt geen overheidsgeld voor nodig.

1 november 2006 om 17:21  
Anonymous Anoniem zei...

Is tegen de overheid rellen niet veel minder risicovol dan tegen je sponsor die je niet alleen in de steek laat, maar ook nog eens aanklaagt wegens smaad?

2 november 2006 om 10:33  
Blogger Iknik zei...

Je moet wel een hele sterke zaak hebben, wil je een nieuwsmedium aanklagen wegens smaad. Anders is het echt een hopeloze onderneming.

Afgezien daarvan heeft een krant met een flinke lezersbasis natuurlijk snel genoeg een nieuwe sponsor. Het bedrijfsleven is, in tegensteling tot de overheid, niet één instituut met één beleid.

2 november 2006 om 12:05  
Anonymous Anoniem zei...

Kijk eens naar de NOS als ze over Onze Jongens in Oeroesgan rapporteren. Het chauvinistische vocht spuit eruit.

Nederlandse commando's schieten 300 Talibanstrijders dood in veldslag, geen eigen gewonden, blablabla. Pure bullshit natuurlijk, vergelijkbaar met de Russische staatstelevisie over Tsjetsjenië, de Amerikaanse legerpropaganda tijdens Vietnam en Romeinse geschiedenisboekjes.

3 november 2006 om 13:14  

Een reactie posten

<< Home