01 februari 2005

Pillenkip

Heeft u zich ook wel eens afgevraagd waarom het vlees in de supermarkt en bij de kiloknaller zo goedkoop is? Ik heb zo af en toe met stomme verbazing naar de prijskaartjes gekeken. 2 euro voor een hele diepvrieskip waar je zes mensen te eten van kan geven; verbazingwekkend. Zo’n kip heeft te eten gehad, een plekje om te staan, een put om zijn poep in te storten, is naar de slachter gereden, daar geplukt, verpakt, en ingevroren, in een andere vrachtwagen naar het distributiecentrum van de winkel gereden, daar in een vriezer gelegd die stroom vreet, verkocht aan de kassa – alle mensen die iets met die kip te maken hebben verdienen er een beetje op, en toch kost dat beest een lullige twee euro. Dat tweetje was voor mij een indicatie van de kracht van massaproductie en opschaling, en keiharde bloederige efficiëntie van de bio-industrie.
Wat bleek nu? Niet alleen de boer, de slager, de vrachtwagenchauffeurs en de winkel werden beter van die kip, maar ook de chemische industrie. Een bak chemisch afval is chemisch afval, en kost heel veel geld om zorgvuldig opgeruimd te maken. Maar een bakje chemisch afval in honderd ton veevoeder bevat slechts een lage concentratie kankerverwekkendheid, en als de twee-euro-kippen dat dan opeten is je bak chemisch afval helemaal verdwenen. Als het voordeel voor de afvalverwerkers – de veevoedersector is volgens de Algemene Inspectie Dienst de grootste afvalverwerker van Nederland – braaf was doorgerekend, hadden we misschien zelfs geld toe kunnen krijgen bij onze pillenkip!
Dat er incidenteel wel eens iets niet goedging in de veevoedersector zal weinig mensen zijn ontgaan. Koeienhersens in koeienvoer, dioxine in kippenvoer, hormonen in varkensvoer – Nederland las de krant, en gooide vervolgens de kilo’s vlees in zijn winkelwagentje. Volgens het gisteren uitgekomen rapport van de KLPD gaat het hier echter om een chronisch probleem. Gif wordt aan dieren gevoerd, overtredingen worden opgestapeld en als er een boete viel werd die gewoon betaald – of er werd een ambtenaartje omgekocht. Ik krijg het rapport nog niet geopend, dus op de details zal ik later ingaan.
Een kip van twee euro deugt natuurlijk niet, dat weet iedereen die mijn mentale sommetje heeft doorlopen. Maar er is een groot verschil tussen een zielige kip en een giftige kip. Iemand die willens en wetens consumenten blootstelt aan hormonen of giftige stoffen verdient geen betere behandeling dan een kip van twee euro. De veesector repte in de krant over ‘rotte plekken die moeten worden weggesneden’, Minister Veerman vond dat de sector het zelf wel op kon lossen.
Gezien de geschiedenis van de sector geloof ik daar geen flikker van. Die schandalen konden gebeuren om precies dezelfde reden dat zo’n kip twee euro kan kosten: het interesseert de veehandelaar, de boer, de winkelier en de klant geen fuck wat er met die kip gebeurt, als hij maar goedkoop is. Smaakt de kip naar water? Is de kip doodgegaan omdat hij wegens verregaande doorgefoktheid door de poten zakte? Zaten er resten anticonceptiepil in de kip, die de ontwikkeling van kinderen kon beïnvloeden? Schijt man – twee euro!
De sector kan het niet zelf oplossen, en Veerman ook niet, zo te lezen. De huidige prijzenslag is niet haalbaar en niet houdbaar. We klooien met dierenlevens, en ook met onze eigen gezondheid. We moeten toe naar een ander voedingspatroon, waarin vlees een waardevol luxeproduct wordt dat een acceptabel leven heeft gehad, en alleen bij bijzondere gelegenheden op tafel komt, omdat er een eerlijke prijs voor betaald moet worden. Die twee-euro-kip is een onmogelijk spookbeest, dat hopelijk kan verschuiven naar een boek met enge verhalen uit het verleden.

Edit: op velerlei verzoek een linkje naar het rapport