19 oktober 2005

Saddam berecht

Vrijwel zeker heeft de meerderheid van de Irakese bevolking zondag voor de nieuwe Grondwet gestemd. Het lag voor de hand dat de opstandige Soennieten, eerst met een minderheid aan de macht, massaal tegen zouden stemmen. Dat is in twee provincies met veel soennieten ook gebeurd. Maar in twee andere provincies zijn de soennieten de onrust blijkbaar moe en stemden overwegend vóór. Het is hopelijk een voorzichtig begin van herstel in Irak.

Wat daaraan ook kan bijdragen is het proces tegen Saddam Hoessein dat vandaag begint. Hij maakt geen schijn van kans. Hij wordt vrijwel zeker ter dood veroordeeld voor de executie van achtduizend Koerden in 1983. In die zaak is er het meeste bewijs tegen hem gevonden. De vergassing van Koerden begin jaren tachtig, de invasie van Koeweit in 1990, de aanval met chemische wapens op Halabja en het neerslaan van de zuidelijke sjiieten in 1991 blijven in dit proces (nog) buiten beeld.

Behalve soennieten betwijfelen mensenrechtenorganisaties of dit een eerlijk proces is. Het Irakese Speciale Tribunaal zou internationale verdragen overtreden. En voormalig Amerikaans minister van justitie en lid van Saddam’s verdediging Ramsey Clark moppert dat zijn cliënt niet zelf een advocaat mocht kiezen. Dat was ook bijna onmogelijk! Alleen al uit Jordanië kwam een legertje van zesduizend advocaten! In totaal stonden 2500 juristen te dringen om Saddam te verdedigen. De familie van Saddam heeft uiteindelijk gekozen voor Khalil al-Doelaimi. Lijkt mij niet nadelig voor Hoessein.

De tegenstand tegen het Tribunaal is funest voor de Amerikanen. Zij willen een voorbeeldig proces om het beeld van de rechtvaardige bevrijders in ere te herstellen. Daar is het na alle opstanden, niet-werkende oliebronnen en ziekenhuizen zonder elektriciteit, slecht mee gesteld. Bovendien zou Saddam in de gevangenis zijn begonnen aan zijn memoires. Hij zal daarin ongetwijfeld ook een boekje opendoen over de hulp van het Westen aan Irak tijdens de oorlog tegen Iran.

Ook voor de rust in de V.S. moet het proces goed verlopen. Er protesteren nu zelfs oma’s tegen de situatie in Irak. Deze raging nannies, zoals ze zichzelf noemen, willen hun kleinkinderen terug. Beetje lachwekkend was het wel: verontwaardigd slaan met wandelstokken en politieagenten die deze oudjes bezorgd de handboeien omdoen. Maar ze hebben gelijk: het wordt tijd dat de situatie in Irak daadwerkelijk verbetert. Ik was tegen de inval in Irak. Nu vestig ik mijn hoop op de acceptatie van de nieuwe Grondwet en het proces tegen Hoessein.