Tanker

De ministers in het kabinet kunnen maar niet genoeg krijgen van Rita Panzerfaust. Zouden het haar engelachtige trekken zijn waarmee ze haar collegae inpakt, of is het haar innemende persoonlijkheid? In ieder geval mag ze blijven zitten, als minister van oncontroversiële zaken. Alhoewel, als Rita echt wil maakt ze van de dossiers jeugdbeleid en reclassering waarschijnlijk binnen een week twee gloeiend hete hangijzers. En wie hoopt dat Verdonk zich terughoudend gaat opstellen vanwege de demissionaire status van het kabinet, heeft toch echt niet op zitten letten: Rita houdt niet van terughoudendheid, en terughoudendheid houdt niet van Rita.

Waarom Mark Rutte zich in vredesnaam voor de zoveelste keer solidair verklaart met zijn rivale, is me een raadsel. Natuurlijk, het is ongeloofwaardig om iemand die je tot nu toe hebt gesteund ineens te laten vallen, maar een crisis binnen de partij is inmiddels onvermijdelijk geworden. Rita is recht door zee, net als een olietanker: ze mag dan niet te stuiten zijn, het is wel duidelijk waar ze uit gaat komen. Zij gaat partijleider worden, en als de VVD daarvoor kapot moet dan moet dat maar. Hoe langer Rutte Verdonk tolereert, hoe groter de kans dat de partij inderdaad splijt.

En dat allemaal bij de meest politieke partij van Nederland, de wieg van politieke dieren als Wiegel, Bolkestein en Zalm. Mensen die niet te beroerd zijn om als het nodig is een dolkstoot toe te brengen of een nekslag uit te delen, maar die zoveel souplesse en fingerspitzengefühl hebben dat eventuele politieke consequenties van ze afglijden als water van een eend. De VVD, dat was altijd de partij van de Machiavelliaanse stilisten, en van de competente staatsmannen die knowhow combineerden met een gezonde dosis relativeringsvermogen.

Maar dat beeld is nu wel aan diggelen. Rita had nooit zover kunnen komen in een verfijnd, intellectueel milieu. En een partij van politieke grootmeesters had allang aan zien komen wat iedere buitenstaander inmiddels kan uittekenen. Dat Verdonk kon komen waar ze nu is, moet betekenen dat de VVD een stuk rauwer en verdeelder is dan de Wiegels en de Bolkesteins doen geloven.