Het is bruin en heeft een snor

Da’s ook niet slim, zeg: heb je honderden vijandelijke strijders tot je beschikking, pik je er eentje uit die een hele trits aan aanslagen en misdaden bekent. Dat terwijl vrijwel niemand nog gelooft dat de bekentenissen van de gevangenen op Guantánamo Bay iets waard zijn, en degenen die het wel geloven kun je alles wijs maken.

Maar zelfs een fatsoenlijke schijnvertoning zit er niet in. Khalid Sheikh Mohammed heeft het allemaal gedaan, van 11 september tot de onthoofding van Daniel Pearl en maar liefst negenentwintig andere aanslagen. Dat Osama bin Laden zo gedegradeerd wordt tot ceremonieel terroristenhoofd is te begrijpen – het staat toch beter als blijkt dat de man die eigenlijk verantwoordelijk is voor alle ellende al jaren achter slot en grendel zit, en dat die rare grottenkruiper alleen de PR doet – maar 31 aanslagen zou je toch economischer kunnen verdelen. Vijf terroristische misdaden is nog steeds veel, en dan kun je al zes schuldigen naar voren schuiven. Dat doet veel meer recht aan het beeld van al-Kaida als een soort terroristische multinational dan één schuldige die zo’n beetje alle ellende in de wereld eigenhandig heeft veroorzaakt.

Misschien is het zelfs wel wáár. Maar ja, hoe zouden we dat moeten weten? De vijandelijke strijders zijn vastgehouden onder onbekende omstandigheden, en zonder juridische bijstand. Onder druk wordt alles vloeibaar, ook de waarheid, en zolang niemand weet hoe hoog de druk is in de zwarte doos waar de Amerikanen hun vijandelijke strijders in opsluiten kunnen we alleen maar gokken of bekennende terroristen wel of niet liegen.

Het doet denken aan de oude Sovjet-Unie, maar in het Rusland van Stalin had men tenminste nog gevoel voor drama. Niet alleen werden er hele toneelstukken opgevoerd, je wist ook nooit wie er morgen in het beklaagdenbankje zou zitten. Het was in zoverre eerlijk dat iedereen, van simpele boeren tot partijtoppers, het slachtoffer kon worden van de grove onrechtvaardigheid van het systeem. De Amerikaanse aanpak zou ook aanzienlijk meer sjeu krijgen als op de briefjes in de grabbelton niet alleen de namen van besnorde Arabieren zouden staan, maar ook die van Bush en de zijnen.